Verkiezingen: Hoe gaat D66 de woningcrisis aanpakken?

Home > Blog > Verkiezingen: Hoe gaat D66 de woningcrisis aanpakken?

Met de Tweede Kamerverkiezingen voor de deur heb je je wellicht afgevraagd wat de standpunten zijn van de verschillende politieke partijen over de huidige woningmarktcrisis. Wij hebben de verkiezingsprogramma’s van diverse partijen grondig bekeken. Wat zijn hun standpunten en hoe denken ze de crisis te kunnen oplossen? Vandaag bekijken we het verkiezingsprogramma van de D66.

Volgens D66 is het fundamentele recht op wonen de afgelopen jaren onder druk komen te staan, vooral doordat huizen steeds meer worden gezien als winstgevende bezittingen in plaats van een basisbehoefte voor het vormgeven van een persoonlijk leven. D66 benadrukt dat het essentieel is om dit sociaal grondrecht op wonen weer centraal te stellen in het woonbeleid. De partij streeft ernaar dat toegang tot een betaalbare (huur)woning opnieuw een vanzelfsprekendheid wordt.

Om dit te bereiken, pleit D66 voor een combinatie van fiscale maatregelen, een prioritaire aanpak van dakloosheid, en het bouwen van woningen die aansluiten bij de grootste behoeften. Hiermee beoogt D66 een actieve rol van de overheid in volkshuisvesting, met als doel het realiseren van meer passende en betaalbare woningen. Dit zou bijdragen aan leefbare wijken, het verminderen van ongelijkheid op het gebied van huisvesting, het verkleinen van het verschil tussen koop- en huurwoningen en het vergroten van kansen en keuzevrijheid voor burgers. D66 onderstreept het belang van diversiteit in woonwensen, passend bij de diversiteit van de Nederlandse samenleving.

Een huis dat aansluit bij je wensen

D66 stelt vast dat er niet alleen een tekort is aan woningen in Nederland, maar dat de bestaande woningvoorraad ook niet goed aansluit bij de huidige samenstelling van de bevolking en demografische trends. Er is een toenemende vraag naar woningen voor studenten, starters, ouderen, en één- en tweepersoonshuishoudens, terwijl het huidige aanbod grotendeels bestaat uit eengezinswoningen, die vaak te groot of te duur zijn voor deze doelgroepen.

Volgens D66 is overheidsregie cruciaal om snel meer passende woningen te realiseren en efficiënt om te gaan met de beperkte ruimte in Nederland. De partij kiest voor binnenstedelijk bouwen en het beter benutten van bestaande gebouwen, waarbij een balans tussen wonen, natuur en recreatie behouden blijft. D66 benadrukt dat de verantwoordelijkheid voor het realiseren van voldoende adequate woonruimte, keuzevrijheid, gelijkheid tussen kopers en huurders, en een evenwichtig woningaanbod bij de overheid ligt. Woningcorporaties en marktpartijen spelen een belangrijke rol in het vervullen van dit recht.

D66 pleit verder voor het gemakkelijker maken van woningdeling door het wegnemen van belemmeringen vanuit de overheid en andere betrokken partijen. De partij wil ook de nieuwe Wet regie op de volkshuisvesting invoeren, met nadruk op de balans tussen sociale huur en middensegment woningen, en stelt voor het verhogen van het aantal studentenwoningen onderdeel te maken van deze wet. Tot slot wil D66 het bezit van meerdere huizen fiscaal zwaarder belasten, om zo de woningmarkt toegankelijker te maken.

Singles

D66 benadrukt het belang van individuele vrijheid en erkent dat de samenleving in grote mate is ingericht op het klassieke gezinsmodel, terwijl de samenstelling van huishoudens aan het veranderen is. Met bijna een kwart van de Nederlandse bevolking als single, zet D66 zich in om de maatschappij aan te passen aan deze verschuiving.

Om het woningtekort aan te pakken en te voorzien in de behoeften van de huidige samenleving, zoals eenpersoonshuishoudens, streeft D66 naar het bouwen van meer geschikte woningen. Daarnaast introduceert de partij het concept van een ‘premievakantie’, waardoor mensen tijdelijk geen pensioenpremie hoeven te betalen. Dit maakt het voor alleenstaanden makkelijker om een huis te kopen door meer financiële ruimte te bieden.

Een betaalbare woning voor iedereen

D66 ziet toegang tot een fatsoenlijke, betaalbare woning als een cruciale voorwaarde voor het goed kunnen inrichten van het leven. De partij benadrukt dat de impact van het niet kunnen vinden van een betaalbare woning groot kan zijn op verschillende aspecten van het leven.

Centraal in het beleid van D66 staat het sociale grondrecht op huisvesting. Het doel is een betaalbaar huis voor iedereen, en het beleid moet in deze richting worden gestuurd. De aanpak van dakloosheid krijgt topprioriteit, waarbij D66 het Finse model van ‘Housing First’ als voorbeeld neemt, waarbij het recht op privacy en een eigen woonplek voorop staat.

D66 wil dat bij huurcontracten elke huurder individueel een contract krijgt, wat zekerheid biedt en huurders aanmoedigt om hun rechten te gebruiken bij problemen zoals slecht onderhoud of een te hoge huur. Ook zet de partij in op het maximeren van huurprijzen in het middensegment en het verbeteren van de zeggenschap en consumentenbescherming van huurders. Gemeenten worden gestimuleerd om huurteams in te zetten ter ondersteuning van huurders.

Om woondiscriminatie tegen te gaan, wil D66 dat anoniem bezichtigen en toewijzen de norm wordt. Verder beoogt D66 de geleidelijke afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, omdat deze de huizenprijzen opdrijft en door alle belastingbetalers wordt opgebracht.

D66 pleit voor het meenemen van alle inkomsten bij de berekening van iemands hypotheek en het makkelijker maken van hypotheekverstrekking op basis van reële draagkracht. Dit moet ook gepensioneerden ten goede komen, waardoor de doorstroom op de woningmarkt verbetert. De partij wil het ook aantrekkelijker maken om een omkeerhypotheek aan te gaan voor ouderen.

Tot slot wil D66 dat beleggers belasting gaan betalen over hun verhuurinkomsten, wat past in de visie van de partij om vermogen boven arbeid te belasten en goedkope koopwoningen beschikbaar te houden voor starters.

Bouwen binnen de bebouwde kom

D66 erkent dat een aanzienlijk deel van de woningbehoefte binnenstedelijk kan worden vervuld, wat ten goede komt aan de kwaliteit van natuur, leefomgeving en landschap. Dit wordt gezien als op de lange termijn goedkoper en vaak sneller dan buitenstedelijk bouwen, hoewel het meer creativiteit vereist om de woonbehoefte binnen de bebouwde kom in te vullen. Hierbij is de aanwezigheid van voldoende groen en de kwaliteit van de openbare ruimte essentieel.

D66 wil de komende jaren verschuiven van een eenzijdige focus op nieuwbouw naar het beter benutten van de bestaande woningvoorraad, locaties en gebouwen. Dit omvat het realiseren van nieuwe woningen door bestaande flats en appartementencomplexen uit te breiden (optoppen, aanplakken en splitsen), voornamelijk uitgevoerd door woningcorporaties. Dit zou verspreid moeten gebeuren door wijken, steden en dorpen om gemengde en vitale wijken te creëren. D66 stelt voor om landelijke optopteams op te richten om kansrijke gebouwen te identificeren.

Verder wil D66 dat gemeenten met veel leegstaande woningen verplicht worden een leegstandsverordening op te stellen en deze actief te handhaven, inclusief de invoering van een leegstandsregister voor kantoorgebouwen. Bij langdurige leegstand moet er een in-gebruik-neem-plicht voor gebouweigenaren komen, en gemeenten moeten de mogelijkheid krijgen om een leegstandsheffing op te leggen.

Procedures voor de transformatie van kantoorgebouwen naar woningen worden verbeterd, waardoor het voor eigenaren aantrekkelijker en makkelijker wordt om deze om te bouwen naar woningen. D66 wil ook de landelijke transformatiesubsidie verruimen om gemeenten en ontwikkelaars te ondersteunen.

Tot slot pleit D66 ervoor dat hypotheekverstrekkers en woningbouwcorporaties actief meedenken met huurders en huiseigenaren die een lege kamer of zolder willen verhuren, bijvoorbeeld aan studenten of jonge woningzoekenden. Dit alles maakt deel uit van D66’s inzet om de woningnood aan te pakken en meer betaalbare huisvestingsopties te creëren.

Woningcorporaties

woonruimte, vooral gezien de huidige druk op de beschikbaarheid van betaalbare (huur)woningen. De partij wil de positie van woningcorporaties versterken en hun takenpakket vergroten, zodat zij een sleutelrol kunnen spelen in het in balans brengen van het woningaanbod in wijken.

Om te voorkomen dat de bouw van betaalbare woningen stilvalt, pleit D66 voor de oprichting van een doorbouwfonds. Dit fonds moet de continuïteit van de bouw van betaalbare woningen waarborgen. Verder streeft D66 naar een transparante en algemeen geldende methodiek voor het vaststellen van een sociale grondprijs, zowel voor woningcorporaties als voor particuliere grondeigenaren.

D66 wil de markttoets, die vertragend werkt voor woningcorporaties bij het bouwen van woningen voor middeninkomens, volledig afschaffen. Dit moet het proces versnellen om meer betaalbare woningen voor deze doelgroep te realiseren. De partij stelt voor dat minimaal een derde van de nieuw te bouwen woningen uit sociale huurwoningen bestaat, en wil dat woningcorporaties een grotere rol spelen in het bouwen van middenhuur-woningen.

Ook wil D66 de Nationale Prestatieafspraken tussen woningcorporaties, huurdersvertegenwoordigers en het Rijk voortzetten. Voor de realisatie van meer zorgwoningen stimuleert D66 woningcorporaties om grondgebonden woningen om te zetten in combinatiewoningen. Hierbij worden twee woningen omgevormd tot drie wooneenheden voor mensen met een zorgbehoefte en hun mantelzorgers.

D66 wil nieuwe vormen van betaalbaar wonen ontwikkelen, zoals hamsterhuren, en geeft meer ruimte en ondersteuning aan coöperatieve bewonersinitiatieven. De partij bepleit dat woningcorporaties zich niet alleen op nieuwbouw richten, maar ook op het beter benutten van de bestaande woningvoorraad en gebouwen.

Tot slot benadrukt D66 het belang van het continu evalueren en waar nodig aanpassen van de financiële positie van woningcorporaties, om hen adequaat toe te rusten voor hun ambities in de komende jaren. Extra middelen kunnen hierbij vrijgemaakt worden.

Starters op de woningmarkt

D66 is vastbesloten om het zicht op een betaalbare (huur)woning weer als een vanzelfsprekendheid te beschouwen. Om dit doel te bereiken, introduceert de partij een doorbouwfonds om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren. Dit omvat het ombouwen van kantoren en het uitbreiden van bestaande gebouwen, om zo de continuïteit van betaalbare woningbouw te waarborgen. D66 stelt voor dat ten minste een derde van alle nieuw gebouwde woningen uit sociale huurwoningen bestaat, waarmee de beschikbaarheid van betaalbare woningen voor iedereen gegarandeerd wordt.

D66 wil ook de huidige hypotheekverstrekking herzien, waarbij draagkracht een leidend principe wordt. Dit houdt in dat de mogelijkheid om een hypotheek te krijgen niet alleen wordt bepaald door de hoogte van de huur die men kan betalen, maar ook door andere financiële factoren die de betaalbaarheid beïnvloeden. De partij richt zich ook op het beschermen van starters op de woningmarkt, door te voorkomen dat beleggers en investeerders bestaande starterswoningen opkopen. Dit moet ervoor zorgen dat koopwoningen beschikbaar blijven voor degenen die ze echt nodig hebben, namelijk de woningzoekenden.

D66 heeft diverse plannen om de woningmarkt te verbeteren en toegankelijker te maken voor starters, studenten en andere woningzoekenden. Hier zijn enkele van de belangrijkste punten:

• Opkoopbescherming: D66 wil de opkoopbescherming voor betaalbare koopwoningen verlengen tot 2027. Dit is bedoeld om de kansen van starters op de woningmarkt te beschermen.
• Raad van Woningzoekenden: In veel gemeenten moet een raad van woningzoekenden worden opgezet om de belangen van deze groep beter te vertegenwoordigen. Deze raad zal actief betrokken zijn bij inspraak en besluitvorming over woningplannen.
• Koopstartfonds: Het landelijk initiatief voor een koopstartfonds wordt een revolverend fonds, waarin ook commerciële partijen kunnen investeren, om de realisatie van starterswoningen te ondersteunen.
• Studentenwoningen: D66 wil dat woningcorporaties zich extra inzetten voor de bouw van studentenwoningen. Daarnaast wordt een landelijke financiële impuls voorgesteld om de bouw van deze woningen te bevorderen.
• Doorstroming op de Woningmarkt: Om de doorstroming te verbeteren, wil D66 meer woningen voor senioren bouwen, wat indirect meer mogelijkheden voor jongeren creëert.
• Bouw van Onzelfstandige Woningen: D66 wil de bouw van onzelfstandige woningen aantrekkelijker maken en zorgen dat de huren betaalbaar blijven. Dit omvat aanpassingen in het WWS-stelsel en de mogelijkheid van huurtoeslag voor onzelfstandige huurwoningen.
• Studentenhuisvestingspacten: In studentensteden met de grootste tekorten wil D66 studentenhuisvestingspacten onder regie van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Deze pacten zijn versnellingsafspraken tussen verschillende partijen, waaronder het Rijk, gemeenten, bouwers, woningcorporaties en onderwijsinstellingen. Onderwijsinstellingen die willen groeien, worden medeverantwoordelijk gemaakt voor de huisvesting van hun studenten.

Al deze maatregelen zijn volgens D66 gericht op het verbeteren van de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de woningmarkt, met een bijzondere focus op starters en studenten.